Alım satım işlemlerinde, satıcı ile tüketicinin arasında güven problemi oluşmaması için, nakit kullanılmadan yapılacak alışverişlerde senet kullanılmaktadır. Belirli vade sürelerine göre ya da tek ödeme halinde düzenlenecek olan senedin, satıcılara güven vermesinin sebebi ise, alacağın tahsili için yasal haklara sahip olmasıdır. Eğer, elinizde alacağınız için keşide edilen bir çek varsa ve bunu tahsil etmekte zorlanıyorsanız, ilk aşamada seneti protesto etmesi için bir bankaya gitmeniz gerekecektir. Bankaya götürmüş olduğunuz senet ile işlem başlatılırken, ödenmeyen senet notere verilecek ve ödeme yapılmadığı için de protesto borçlu olan kişiye iletilecektir.
Senet Protestosu Ne Demek?
Senet protestosu, yukarıda da belirttiğimiz gibi, ödemesi geçen bir senetin, borçlu olan tarafa hatırlatılması ve banka kayıtlarına da geçilmesi anlamına gelmektedir. Elinde senet bulunduran kişinin başvurmuş olduğu bu süreçte, ödeme işlemi için borçlu olan tarafa bir haftalık süre tanınmaktadır. Eğer bu süreçte borç ödenmezse, sanki banka kredisi alınmış gibi borçlunun kredi notu düşürülmekte ve banka kayıtlarında da kara listeye dahil edilmektedir. Bankaya başvuran kişi senetiş protesto ettirdikten sonra yine ödeme alamadığında, banka ihtar gönderecektir. Bundan sonraki süreçte ise, alacaklı olan taraf doğrudan icra mahkemelerine başvurabilecektir.
Senet Protesto Bedeli
Ödenmeyen senetten dolayı bankaya başvuran kişiler, bunun için bazı ücretlere de katlanmak zorundadırlar. Fakat, burada senet protesto bedeli olarak bankaya ne kadar ödeneceğini söyleyebilmemiz içi, senette geçerli olan bedeli bilmemiz gerekecektir. Örnek üzerinden gidecek olursak 5 bin Türk Lirası değerinde bir senet ödenmediği için banka aracılığı ile protesto edilirse, banka bu işlem için 100 Türk Lirası bedel talep edecektir. Fakat, bu bedel alacaklı olan taraftan değil borçlu olan taraftan tahsil edilecektir. Kısacası, 5 bin Türk Lirası değerindeki senet, protesto edildikten sonra tahsil edilecekse, bankaya bu işlemin ortadan kaldırılabilmesi için 5100 Türk Lirası olarak ödenecektir.
Ortalama bir ifade ile açıkladığımızda ortaya bu tablo çıkacaktır. Fakat, borcun miktarı ve bankaların güncel faiz oranlarına göre, bankanın talep edeceği ücret artacak ya da azalacaktır. Bu ücretlere, noterde yapılan işlemler de tahsilat sırasında eklenecektir.
Banka Senet Protesto Süresi
Senet keşide edilirken, ödeme zamanı ve ne kadar ödeneceği açık ve net bir şekilde belirtilmelidir. İmzalatılmış olan senet bankada ya da herhangi bir kişide olması farketmeksizin, senetin son ödeme tarihi geçtikten sonra, kişiye iki gün hak tanınmaktadır. İki iş günü olarak tanınan bu müsade süresinde, ödemenin kesinlikle yapılması gerekecektir. Örnek verecek olursak, ödemeniz gereken senetin son ödemesi Perşembe gününe geliyorsa, bu seneti ödemek için en geç pazartesi gününe kadar size müsade edilecektir. Salı günü mesai saatiyle birlikte de senetiniz protesto edilecek ve kara listeye alınacaksınız.
Bahsetmiş olduğumuz iki iş günü içerisinde borcunuzu öderseniz, senette yazılı olan değeri ödersiniz. Fakat, protesto edildikten sonra hem noter hem de avukat giderlerini ödemek durumunda kalabilirsiniz. Banka protestosu size teslim edildikten sonra, bir haftalık sürede ödeme yapamazsanız, banka size ihtar çekecek ve bundan sonraki süreç yalnızca icra mahkemelerince yürütülecektir.
Bankada Senet Protesto Olursa Ne Olur?
Borçlu olunan bir senetin protesto edilmesi, kayıtlara borcun ödenmediği şeklinde geçirilecektir. Genellikle bankalara başvurularak yapılan protesto işleminde, kesinlikle istenmeyecek olan son kara listeye girmektir. Çünkü, banka senetinize protesto işlemi uyguladığı andan itibaren, bunu Merkez Bankası kayıtlarına iletecektir. Banka sicilinde kara liste olarak da bilinen cezai süreçte, kişiler borcunu ödeyecekse, bir hafta içerisinde ödemesi gerekmektedir. Ayrıca borç tahsil edilirken, protesto bedeli, noter ve avukat ücretlerinin de ödenmesi gerekecektir.
Protestolu Senet Ödenmezse Ne Olur?
Ödenmeyen bir senetin tahsil edilmesi için, alacaklıların başvurmuş olduğu ilk yol banka protestosudur. Eğer, protesto edilen senet ödenmezse, borçlu olan tarafa söz konusu tahsilata konu olan banka tarafından ihtar gönderilecektir. Bundan sonra alacağın tahsil edilmesi için tüm işlemler yasal yollardan gerçekleştirilecektir. Avukata teslim edilen senet, icra mahkemelerince değerlendirilecek ve tahsilatının yapılması sağlanacaktır. Bundan dolayı, protesto edildiği halde ödenmeyen bir senet söz konusuysa, kısa bir süre içerisinde mahkeme celbi elinize ulaşacaktır.
Protesto Olan Senet Ödenmezse Sicile İşler mi?
Son ödemesi geçen senet için banka iki gün süre tanımaktadır. Bu sürede ödenmedikten sonra protesto edilen bu borç işleminde, ödememe durumu Merkez Bankası’nda bulunan dosyanıza kayıt edilmektedir. Bu işlem, hepimizin bildiği kara listeye girmektir. Bundan dolayı, senet ödenmezse bankaların kayıtlarında kara listede görünürsünüz ve bundan sonra kredi ya da kredi kartı alma ihtimaliniz uzun bir süre için ortadan kalkar.
Senette Cirantaya Protesto
Bonolar, uzun vadeli yatırım araçları arasında değerlendirmiş olduğumuz kıymetli evraklardan yalnızca birisidir. Belirli vade süresi bulunan bonolarda, ödeme günü ve kar getirisi, daha bononun alındığı ilk tarihte belirlenmektedir. Tıpkı senette olduğu gibi, bonolarda da tahsilatın gecikmesi durumunda, cirantaya protesto yapılabilmektedir. Ciranta, bononun düzenlendiği ya da ait olduğu kuruma verilen bir isimdir. Senetin arka yüzüne yapılan bir imza ya da doğrudan bono ile yapılacak başvurularla birlikte, tıpkı bireysel senetlerde olduğu gibi işlem görülecektir.
Senette Protesto Masrafının Fatura Edilmesi
Mali işlemler sırasında, miktarı ne olursa olsun fatura düzenleme ve bu faturaya tüm söz konusu maddi akımları olduğu gibi yansıtmak gerekmektedir. Bundan dolayı, senet protestosu işleminde, müvekkilinize ait bir gider göstermeniz gerekiyorsa, ana para ve protesto giderini açık bir şekilde belirterek fatura kesmeniz gerekmektedir. Birçok kişi, bu durumda KDV hesaplanıp hesaplanmayacağını düşünse de, ödeme sırasında KDV tahsil edilmemişse, sizin de faturada belirtmenize gerek olmayacaktır. Yalnızca toplam tutar ve ayrılmış hallerini keşide etmeniz yeterli olacaktır.