Evde kalıyorsanız ev kirası, faturalar, yurtta kalıyorsanız yurt ücreti ve diğer masraflar derken mümkün olduğu kadar kenara biraz para ayırmak öğrenciler için çok önemli. Bunu yapabilmek için illa çok ciddi tedbirler almanıza gerek yok, çoğu zaman hayatınızda küçük değişiklikler yaparak harcamalarınızı hayat kalitenizi düşürmeden oldukça kısabilirsiniz.
Lükslerinizi Hafiften Kısmaya Başlamak
1. Dışarıda yemek yemeyi veya dışarıdan yemek söylemeyi bırakın. Dışarıda yediğinizde kısmen ucuz yerlerde yeseniz de evde yemek yapmak her zaman dışarıya göre çok daha ucuz olacaktır.
- Dışarıda yemek yemeye bazı limitler koyun. Örneğin kendinize ancak doğum günleri, yıldönümleri gibi özel günlerde dışarıda yemek yemek gibi limitler koyabilirsiniz.
- Dışarıda ucuza yemek yemek istiyorsanız muhtemelen fast food lokantalarından daha iyi bir seçenek bulamayacaksınız. Sağlık açısından zararlı olsa da kalori başına verdiğiniz ücreti düşününce fast food lokantaları eğer paranız azsa mantıklı bir seçim olabilir.
2. Gereksiz yere elektrik harcamayın. Kullanmadığınız ışıkları söndürerek ve kullanmadığınız elektronik cihazların fişini çekerek elektrik faturanızı oldukça düşürebilirsiniz.
- Evden çıkarken ve uyumadan önce bütün evi bir kere dolaşıp ışıkları ve prizleri kontrol edin. Böylece ihtiyacınız olmayan zamanlardaki elektrik kullanımınızı minimuma indirebilirsiniz.
3. Paralı yazılımlar yerine bedava alternatiflerini tercih edin. Türkiye’de lisanslı yazılımları ücretini vererek kullanmak pek yaygın olmasa da yine de eğer ücretli bir şekilde kullandığınız yazılımlar varsa bunların bedava alternatiflerini tercih edin.
- Örneğin Microsoft Office yerine LibreOffice, Adobe Acrobat yerine Okular, PDFCreator gibi programları kullanmayı tercih edin.
- Torrent sitelerini kullanarak bir çok programı ücretsiz kullanabilirsiniz.
4. Telefonda konuşmak yerine e-posta atmayı veya chat programlarını tercih edin. Telefonda uzun uzun konuşmak yerine aylık telefon masrafınızı azaltmak için ücretsiz ve internet üzerinden haberleşmenizi sağlayan programları tercih edin.
- Örneğin Skype, Facebook, Telegram, Google Hangouts gibi programları kullanarak sevdiklerinizle görüntülü konuşabilir ve telefon masrafınızı da kısabilirsiniz.
5. İşlem ücreti alan ATM’leri kullanmayın. Kartınızın kendi bankasının ATM’leri dışındaki ATM’ler genelde her işlem için ayrıca ücret alacaktır. Bu ATM’leri kullanmak yerine kendi bankanızın ATM’lerini kullanmayı tercih edin.
6. Spor salonuna gitmeyi bırakın. Biliyoruz, spor çok önemli. Fakat eğer spor salonuna aylık ödemeler yapıyorsanız spor salonuna gitmeyi bırakıp koşmak, bisiklete binmek, yüzmek, vücut ağırlığınızla egzersiz yapmak gibi alternatifleri tercih etmeniz aylık masraflarınızı oldukça azaltacaktır. Böylece hem spor yapmış hem de aylık ortalama 80-100 lira tasarruf yapmış olacaksınız.
- Üniversite öğrencisiyseniz okulunuzun sağladığı spor salonu, havuz gibi olanakları kullanmayı da tercih edebilirsiniz.
- Youtube gibi platformlardan egzersiz videoları bulabilir bunları kullanarak evde de spor yapabilirsiniz.
7. Gereksiz aboneliklerinizi kapatın. D-smart gibi platformlara her ay ücret ödüyorsanız bunların yerine Netflix gibi platformları kullanarak ya da tamamen bu platformları kullanmayı bırakarak her ay bunlardan tasarruf yapabilirsiniz.
- Bu platformlar yerine torrent kullanarak medya ihtiyacınızı öğrencilik döneminiz boyunca bedavaya da getirebilirsiniz.
- Dizilere ve filmlere harcadığınız zamanı kitap okumaya ayırmayı da deneyebilirsiniz. Üniversitenizin veya mahallenizin kütüphanesini hiçbir ücret ödemeden kullanabilirsiniz.
8. Telefon paketinizi değiştirin. Eğer aylık paketinizde ihtiyacınız olmayan özellikler varsa daha düşük bir pakete geçerek aylık telefon masrafınızı azaltabilirsiniz. Örneğin çoğu zaman ücretsiz wi-fi kullanabildiğiniz yerlerde veya evdeyseniz boşu boşuna her ay 4 GB’lık internet paketine para vermenin bir anlamı yok.
9. Anlık heyecanlarla alışveriş yapmayın. Arkadaşlarınızla dolaşırken veya ihtiyacınız olan bazı şeyler için alışverişe çıkmışken bir anda ekstradan bir şey almaya karar vermeyin. Bunu sürekli yapmak aynı zamanda alışkanlığa da dönüşebileceğinden uzun dönemde oldukça masraf yapmanıza sebep olabilir. Bir şey almadan önce mutlaka 1-2 dakika gerçekten ihtiyacınız olup olmadığını düşünmeye zaman ayırın.
- Elinizdeki paradan fazlasını kesinlikle harcamayın.
- Çok hoşunuza giden ve almak istediğiniz bir şey gördüğünüzde almadan önce 1 saat, 1 gün veya 1 hafta bekleyin. Eğer bu süre sonunda hala gerçekten istiyorsanız ve maddi imkanlarınız buna izin veriyorsa alın fakat muhtemelen biraz bekledikten sonra bu istek kendiliğinden kaybolacaktır. Böylece ihtiyacınız olmayan ve bir anlık heyecanla istediğiniz şeylere para vermekten kurtulabilirsiniz.
- Geri veremeyeceğiniz şeyler almayın. Aldıktan sonra ihtiyacınız olmadığına karar vermeniz durumunda geri verebileceğiniz yerlerden alışveriş yapmayı tercih edin.
- Dışarı çıkarken ihtiyacınız olan parayı yanınıza aldıktan sonra banka ve kredi kartlarınızı evde bırakarak fazladan alışveriş yapmanıza engel olabilirsiniz.
- Sırf indirim var diye ihtiyacınız olmayan ve yüksek ihtimalle asla kullanmayacağınız şeyleri almayın.
Günlük Alışkanlıklarınızı Değiştirmek
1. Kendi yemeğinizi kendiniz yapın. Haftada 2-3 kere bile dışarıdan yemek söyleseniz ay ve yıl sonunda hatrı sayılır bir miktar parayı sadece dışarıdan yemeye harcamış olacaksınız. Bunun yerine evde yemek yapmaya başlayarak hem tasarruf yapabilir hem de yemek yapmak gibi önemli bir yeteneği ve alışkanlığı edinebilirsiniz.
- Kahvaltı için kek yapmayı, yumurta veya menemen gibi yapması kolay yemekleri yapmayı tercih edebilirsiniz.
- Öğle yemeği için salata veya çorba muhtemelen yeterli olacaktır veya canınız isterse bir sandviç de yapabilirsiniz.
- Akşam yemeği için baklagil yemeklerini yanında sevdiğiniz bir tahılın pilavıyla yapmayı tercih edebilirsiniz.
- İnternette öğrenciler için yapması kolay birçok tarifi barından internet sitesi bulmanız mümkün. Bunları kullanarak hem repertuvarınızı genişletebilir hem de yeni ve daha kompleks yemekler için pratik yapabilirsiniz.
2. Karnınız açken alışveriş yapmayın. Aç bir şekilde markete gitmeniz normalde alacağınızdan çok daha fazla şey almanız ve dolayısıyla daha fazla para harcamanızla sonuçlanacaktır.
- Eğer yemek yemeye fırsat bulamadıysanız fakat alışverişe gitmeniz gerekiyorsa hemen hızlı bir atıştırmalık yiyerek açlığınızı bastırıp öyle alışveriş yapmayı tercih edin.
3. Bedava yemek servisi olan organizasyonlara gitmeyi ihmal etmeyin. Örneğin üniversiteler sık sık yemek servisi olan kariyer fuarları, okuma grupları gibi organizasyonlar düzenlerler. Bunlara giderek bir öğününüzü bedavaya getirebilirsiniz.
- Doyana kadar yemek yemekten utanmanıza gerek yok fakat tabi ki bedava diye ceplerinizi de yemekle doldurmayın.
4. Dışarıda alkol almak yerine evde almayı tercih edin. Eğer alkol kullanmayı seviyorsanız aynı yemekte olduğu gibi evde alkol almak hele hele bu günlerde dışarıda almaktan kat be kat daha ucuz olacaktır. Eğer dışarıya çıkmak istiyorsanız içmeye evde başlayıp sonrasında dışarı çıkarak dışarıda alkole vereceğiniz parayı oldukça azaltabilirsiniz.
- Dışarıda içecekseniz öğrenci indirimleri olan mekanları tercih edin ve içmeye aç karnına gitmeyin.
- Alkolü tamamen bırakmayı tercih ederek de oldukça tasarruf yapabilirsiniz. Hem sağlığınız hem de cebiniz için bu opsiyon daha iyi olacaktır.
5. Evde yapabileceğiniz aktiviteleri tercih edin. Sinemaya, konserlere gitmek veya bir bara gidip birkaç kadeh içmek farkında olmadan yüklü miktarlarda para harcamanıza sebep olabilir. Bunun yerine arkadaşlarınızı eve davet ederek veya siz arkadaşlarınızın evine giderek bu masraflardan kaçınabilirsiniz.
- Ücretli organizasyonlara gitmek yerine evde kalıp hobilerinizle uğraşmayı tercih edebilirsiniz.
6. Bisiklet kullanmaya başlayın. Eğer yaşadığınız şehir veya üniversitenizin kampüsü müsaitse toplu taşıma yerine bisiklet kullanmaya başlayarak hem bu masraftan tamamen kurtulmuş hem de sağlığınız açısından faydalı bir aktivite yapmış olursunuz.
7. Şahsi arabanız varsa bunu kullanmak yerine toplu taşımayı tercih edin. Metro ve otobüsleri kullanmak her zaman aracınızın yakıt ve bakım masraflarından çok çok daha ucuz olacaktır.
- Eğer sık sık toplu taşıma kullanıyorsanız çoğu şehirde olan öğrenci kartlarını kullanarak masraflarınızı daha da kısabilirsiniz.
8. Eğer araç kullanıyorsanız yakıt masraflarını kısın. Kullanabileceğiniz en az oktanlı yakıtı kullanarak ve aracınızın tekerlerinin havasını sürekli optimumda tutarak her yıl hatrı sayılır bir miktarı yakıta harcamaktan kurtulabilirsiniz.
Alışveriş Yaparken Akıllıca Davranmak
1. Kitaplarınızı internetten alın. Çoğu zaman internetteki fiyatlar çok daha ucuz olacağından kitaplarınızı internetten almayı tercih edin.
2. Kıyafetlerinizi ikinci el satan yerlerden alın. İkinci el kıyafet satan yerlerde oldukça şık kıyafetleri çok daha ucuza bulabilirsiniz. Kıyafet alışverişi yapmanız gerektiği zamanlarda buralardan alışveriş yapmayı tercih ederek kıyafet masrafınızı oldukça kısabilirsiniz.
- İkinci el kıyafet satan yerlerde istediğinizi bulmak biraz daha fazla zaman alabilir fakat fiyatı çok daha uygun olacaktır.
- İkinci el kıyafet almaya arkadaşlarınızla giderek alışverişi daha eğlenceli bir hale de getirebilirsiniz.
- İkinci el kıyafet alışverişi yaptığını bildiğiniz arkadaşlarınıza sorarak yakınlardaki en iyi ve size en uygun dükkanları bulup buralardan alışveriş yapabilirsiniz.
3. Mutfak alışverişinizi ucuz marketlerden yapın. Migros, Makro gibi marketlerde ürün çeşitliliği çok daha fazla olsa da fiyatlar daha ucuz marketlere oldukça pahalı. Buralardan alışveriş yapmak yerine daha ucuz marketleri tercih edin.
4. Mutfak alışverişinizi toptan yapın. Toptan meyve, sebze ve diğer gıda ürünlerini satan yerlerden arkadaşlarınızla toplu şekilde alışveriş yaparak çoğu ihtiyacınızı indirimle alabilirsiniz.
- Alışverişinizi internetten yapacaksanız öncesinde kupon araştırmayı ihmal etmeyin.
5. Dondurulmuş gıdalar satın alın. Bu gıdalar uzun süre saklanabildiğinden uzun dönemde hatrı sayılır bir miktar parayı kenara atabilirsiniz.
6. Marketlerde alışveriş yaparken marketin kendi markalarını tercih edin. Bilindik popüler ve bir o kadar da pahalı markalar yerine alışveriş yaptığınız marketin kendi ürettiği ürünleri alarak ihtiyaçlarınızı daha ucuza karşılayabilirsiniz.
7. Ev arkadaşı alın. Tek başına bütün bir evin kirasını ödemek, özellikle bir öğrenci için, aylık çok büyük bir masraf. Tek başınıza yaşamak yerine anlaşabileceğiniz bir arkadaşınızla ortak bir evde yaşamayı tercih edin. Ev yeterince büyükse 3, 4 ve hatta 5 kişi bile aynı evde yaşayabilirsiniz.
- Ev arkadaşı seçerken dikkatli olmanızda fayda var. Yalnızca güvenilir ve anlaşabileceğiniz insanlarla eve çıkın.
- Ev tutarken kira kontratınızı dikkatlice okuyup ekstradan masraf olmadığından emin olun.
8. Öğrenci indirimlerini kaçırmayın. Birçok bar, restoran, market ve marka öğrenciler için ekstradan indirim sağlamakta. Alışveriş yapmanız gerektiğinde bu indirimleri sakın kaçırmayın.
9. Uçak, otobüs biletlerinizi daha önceden alın. Biletlerinizi ne kadar erken alırsanız o kadar daha ucuza alacaksınızdır. Bilet alırken mutlaka birkaç ay öncesinden almaya çalışın ve farklı yerlerdeki fiyatları karşılaştırarak alın. Birçok firmanın biletlerini sizin için halihazırda toparlanmış halde sunan internet siteleri mevcut. Bunları kullanarak işinizi daha da kolaylaştırabilirsiniz.
Kendi Kendinize Yetmeye Çalışmak
1. Kendi meyve ve sebzenizi kendiniz yetiştirin. Eğer bunu yapabileceğiniz bir evde ve şehirde yaşıyorsanız, zamanınız da varsa tamamen organik bir şekilde kendi meyve ve sebzelerinizi yetiştirerek hem sağlığınız açısından faydalı bir iş yapmış hem de markette harcayacağınız paradan kat be kat daha azını harcamış olursunuz.
- Tek başınıza bu işi yapmak biraz zamanınızı alabileceğinden mahallenizde ortak kullanılan bir bahçe olup olmadığını öğrenin. Eğer bu tarz bir bahçe varsa buraları kullanarak zamandan kazanabilirsiniz.
- Meyve ve sebzeleri kendiniz yetiştirdiğiniz toplama ve pişirme arasında daha az zaman olduğundan yemeklerinizin besin değeri marketten alıp pişirdiğiniz yemeklere göre çok daha fazla olacaktır.
- Meyve ve sebzelerinizi kendi kendinize yetiştirmenin çevre açısından da oldukça faydalı olduğunu unutmayın.
2. Kullanmadığınız eski ders kitaplarınızı ve kıyafetlerinizi satın. Daha fazla kullanmayacağınız kitapları ve kıyafetleri satarak hem evinizdeki fazlalıklardan kurtulabilir hem de biraz para kazanabilirsiniz.
3. Çalışmaya başlayın. Günün çoğu ders çalışarak geçse de yarı zamanlı bir işe ayırabilecek kadar zamanınız varsa böyle bir işte çalışmaya başlayarak para kazanabilirsiniz.
- Barlarda veya restoranlarda çalışmayı deneyebilir ve sizden küçük öğrencilere özel ders vermeye başlayamayı düşünebilirsiniz.
4. Bir seferlik para kazanma fırsatlarını kaçırmayın. Marketlerde standlarda çalışmak, tek seferlik organizasyonlarda garsonluk yapmak gibi fırsatları kaçırmayın.
5. İhtiyacınız olan şeylere sahip insanlarla takas yapın. Maddi takas dışında örneğin bir tanıdığınızın bir derste yardıma ihtiyacı varsa ve sizin de onun sağlayabileceği bir şeye ihtiyacınız varsa bu tanıdığınıza takas yapmayı teklif edebilirsiniz.
Para Biriktirmek için Planlama Yapmaya Başlamak
1. Bankada para biriktirmek için bir hesap açın. Bankalardaki normal hesaplarınızın yanında öğrencilere özel özellikleri olan vadeli hesapları kullanmayı da tercih ederek para biriktirebilirsiniz. Hesap açmadan önce herhangi bir yıllık ücreti olup olmadığını mutlaka öğrenin.
- Biriktirdiğiniz parayı kartınıza bağlı olmayan bir hesapta tutarak harcamanıza engel olabilirsiniz.
2. Paranız olur olmaz önce bir kısmını kenara atın. Herhangi bir yerden para geldiyse önce mutlaka bir kısmını biriktirmek için kenara atın sonrasında kalanını ihtiyaçlarınız arasında bölüştürün.
- Banka hesabınıza otomatik talimat vererek her ay gelen paranın bir kısmını başka bir hesaba düzenli olarak gönderebilirsiniz. Gönderdiğiniz para az bile olsa göndermeye devam edin, uzun dönemde karlı çıkacaksınızdır.
3. Her ay bir bütçe yapın. Burslardan, kredilerden, ailenizden veya yaptığınız işlerden gelen parayı ve her ayki düzenli harcamalarınızı hesaplayın. Eğer aylık masrafınız gelirinizden çoksa bazı masrafları kesmeniz veya ertelemeniz gerekiyor demektir. Eğer bunu yapamıyorsanız o ay ekstradan para kazanabilmek için başka yollar arayın.
- Bütçenizi yaptıktan sonra planınıza sadık kalın. Bir ay sonunda kenara atabildiğiniz parayı takip edin.
- Eğer ailenizden para alıyorsanız kimin ne kadar gönderdiğini ve bu paranın nereye gittiğini takip edin ve isterseniz ailenize bildirerek onları da bu plana dahil edin.
4. İhtiyaçlarınızın ve isteklerinizin listesini yapın. Bu listeleri yaparak aslında ihtiyacınız olmayan aktivitelere ne kadar para harcadığınızı takip ederek bütçenize sadık kalmayı kolaylaştırabilirsiniz. Bir kağıt üzerinde ihtiyaç ve isteklerinizin listesini yan yana yaparak nereye ne kadar para harcadığınız konusunda daha fazla fikir sahibi olabilirsiniz.
- Bir şey satın almadan önce mutlaka kendi kendinize bu şeye gerçekten ihtiyacınız olup olmadığını sorun.
5. Kredi kartını yalnızca ekstresini ödeyebileceğinizden eminseniz kullanın. Kredi kartları çok hızlı bir şekilde borca girmenize sebep olabilir. Eğer ay sonunda ektresinin tamamını ödeyemeyeceğinizden emin değilseniz kredi kartınızı kullanmayın. Kredi kartının asgari borcunu ödemek kolay gelse de bu uzun dönemde daha fazla para harcamanıza ve bankalardaki kredi notunuzun düşmesine sebep olacaktır. Kredi kartınızın borcunu her ay tamamen ödeyin.
6. Okulunuzda bir danışman varsa onunla konuşun. Bazı üniversitelerde finansal konularda yardım alabilmeniz için çalışan danışmanlar bulmanız mümkün. Eğer sizin üniversitenizde böyle biri varsa bu kişiden randevu alıp üniversitenizin size sağladığı bütün imkanları değerlendirmeye başlayın.